Έλενα Περλεπέ
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Η κατανάλωση ενεργειακών ποτών έχει ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια, δε σημαντική και όχι απροσπέλαστη, από την εποχή covid μέχρι και σήμερα. Δεν είναι λίγες οι φορές, που στο Διαιτολογικό μου γραφείο, όταν λαμβάνω ιστορικό, ακούω ο διαιτώμενος μου (ειδικότερα σε παιδική και εφηβική ηλικία) αλλά και ενήλικες, να κάνουν χρήση τέτοιων ποτών! Όταν ρωτάω το παιδί γιατί πίνει ενεργειακά ποτά η συνηθισμένη απάντηση που παίρνω είναι γιατί πίνουν όλοι στο σχολείο, γιατί όχι κι εγώ;
Η τοποθέτηση μου είναι σαφής:
απαγορεύεται η χρήση αυτών των ποτών, ειδικότερα σε ανήλικους!
Κάπου εδώ να σημειωθεί, ότι είναι διαφορετικά τα ενεργειακά ποτά από τα αθλητικά και τα ισοτονικά ποτά. Τα τελευταία, χρησιμοποιούνται και πρέπει να γίνεται χρήση, από αθλητές κατά τη διάρκεια ή μετά το πέρας μιας προπόνησης μακράς διάρκειας, για την ενυδάτωση του οργανισμού και την άμεση αποκατάσταση. Περιέχουν τέτοια συστατικά που συμβάλλουν θετικά στον οργανισμό οπότε είναι καλό να τα ξεχωρίζουμε.
Τι περιέχουν τα ενεργειακά ποτά;
Οι περισσότεροι δε γνωρίζουν τα συστατικά που υπάρχουν μέσα. Περιέχουν λοιπόν, σε υψηλή περιεκτικότητα διεγερτικές ουσίες. Ξεκινάμε από την καφεΐνη, που στην παιδική ηλικία δεν πρέπει να υπάρχει ή αν θα υπάρχει μέσα από συγκεκριμένα ροφήματα (πράσινο τσάι ή ρόφημα κακάο) πρέπει να είναι σε μικρή ποσότητα.
Πιο συγκεκριμένα, ένα μπουκάλι περιέχει μεταξύ 27-164 mg καφεΐνη, δηλαδή διπλάσια ποσότητα καφεΐνης από ένα αναψυκτικό τύπου κόλα και ίση ποσότητα με ένα εσπρέσο 60 ml !!!
Αυτά τα ποτά επίσης, περιέχουν ενώσεις όπως η ταυρίνη (που είναι πιο ευρέως γνωστή) και γκουαρανά, που ενισχύουν τις επιδράσεις της καφεΐνης. Στην παιδική και εφηβική ηλικία, δεν υπάρχει κανένας λόγος κατανάλωσης καφεΐνης ή ουσίες που επιδρούν και ενισχύουν την δράση της καφεΐνης.
Για ποιο λόγο καταναλώνουν οι έφηβοι και τα παιδιά ενεργειακά ποτά;
Στις ηλικίες 12-18 χρονών, ο σύνηθες λόγος είναι επειδή το καταναλώνουν και οι φίλοι του στο σχολείο, χωρίς να γνωρίζει το προϊόν, άρα από μίμηση και ενσωμάτωση του στην παρέα.
Έρευνες δείχνουν, ότι τουλάχιστον το 28% των εφήβων, ηλικίας 12-14 χρονών πίνουν σε τακτική βάση ενεργειακά ποτά. Άλλες έρευνες, υποδηλώνουν το 68% των εφήβων ίδιας ηλικίας έχουν πιει τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα ενεργειακό ποτό.
Το σίγουρο είναι, ειδικότερα από την έναρξη της πανδημίας covid 19 και μετά, ότι αυτός αριθμός έχει αυξηθεί δραματικά καθώς υπάρχει πολύ εύκολη πρόσβαση σε αυτά, είναι οικονομικά, το κάνουν επειδή βαριούνται, το πίνουν και οι φίλοι τους και πολλές φορές κρυφά από τους γονείς!
Περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης !!!!!
Παλαιότερα, ένα μπουκάλι 250 ml ενεργειακού ποτού περιείχε έως και 8 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη, κοντά στα 40 γρ !!!! Σήμερα, τα περισσότερα περιέχουν 12 γρ ζάχαρης, δηλαδή περίπου 2 κουταλάκια του γλυκού, ενώ υπάρχουν και light εκδοχές, οι no sugar και οι με στέβια επιλογές και το ακούω πολύ συχνά από παιδία!!!
Ποιες είναι οι επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών;
Η κατανάλωση ενεργειακών ποτών και ειδικά όταν γίνεται συχνά, έχει μια σειρά επιπτώσεων στην υγεία του παιδιού. Υπάρχουν αρκετές μελέτες που γίνεται αναφορά για τα αποτελέσματα που επιφέρουν στον ανθρώπινο οργανισμό.. Ας τα δούμε συνοπτικά..
Οι άμεσες δυσμενείς επιπτώσεις!
Πονοκέφαλοι, αίσθημα παλμών, ναυτία, εμετός, διάρροια, προβλήματα ύπνου, ακόμα και επιληπτικές κρίσεις!!!
Προβλήματα συμπεριφοράς!
Μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά που καταναλώνουν ενεργειακά ποτά τείνουν να είναι υπερκινητικά, να είναι πιο επιθετικά και να εμπλέκονται σε πιο επικίνδυνες συμπεριφορές όπως αυτοκαταστροφικές τάσεις, κατανάλωση αλκοόλ και ουσιών.
Καρδιακή υγεία!
Έρευνα που δημοσιεύθηκε στο American Heart Association (AHA), δείχνει ότι η συχνή κατανάλωση ενεργειακών ποτών μεταβάλλει την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς. Αυτό αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης μιας ανωμαλίας που ονομάζεται κοιλιακή ταχυκαρδία. Υπάρχει η εμφάνιση πόνου στο στήθος, σε σημαντικό βαθμό αρρυθμίες και καρδιολογικά προβλήματα.
Διαταραχές ύπνου!
Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε συγκεκριμένες ουσίες, προκαλείται υπερδιέγερση του νευρικού συστήματος, δημιουργείται υπερκινητικότητα και κατά συνέπεια διαταράσσεται και ο ύπνος του παιδιού. Συνηθίζεται, τα παιδιά στην εφηβική ηλικία που πίνουν ενεργειακά ποτά να αργούν να κοιμηθούν, να έχουν διαταραχές στην ποιότητα του ύπνου και γενικότερα να ξενυχτάνε.
Εμφάνιση παχυσαρκίας!
Τα παιδιά που καταναλώνουν ενεργειακά ποτά έχουν λανθασμένες διατροφικές συνήθειες, διατροφικές ελλείψεις, εμφάνιση κοιλιακής παχυσαρκίας σε όλη την περίμετρο της κοιλιακής χώρας λόγω της αυξημένης περιεκτικότητας σε ζάχαρη αλλά και λόγω όλων των παραπάνω παραγόντων που επηρεάζουν το σωματικό βάρος. Επίσης, επηρεάζεται και πολλές φορές διαταράσσεται, και ο μεταβολισμός της γλυκόζης, με αυξημένο κίνδυνο αντίσταση στην ινσουλίνη ή υπερινσουλιναιμία και για αυτό τον λόγο, σε συνδυασμό με την καθιστική ζωή, να εμφανίζεται το λεγόμενο «σωσίβιο» στα πλαϊνά της περιμέτρου της κοιλιάς.
Άλλες επιπτώσεις που παρατηρούνται είναι οι γαστρεντερικές διαταραχές, αυξημένο άγχος, εξάρτηση και εμμονή με την κατανάλωση ενεργειακών ποτών αλλά και δυσκολία στον περιορισμό ή στην διακοπή τους, αφυδάτωση μέχρι και ξαφνικό θάνατο. Όταν τα ενεργειακά ποτά αναμιγνύονται με αλκοόλ ο κίνδυνος για την υγεία των εφήβων είναι αρκετά μεγαλύτερος αποδεικνύουν πολλές μελέτες.
