Έλενα Περλεπέ

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Με τον όρο γάλα, εννοούμε μόνο το γάλα πού προέρχεται από το άρμεγμα της αγελάδας, είναι νωπό, πλήρες, δεν έχει αποβουτυρωθεί, δεν έχει υποστεί αφυδάτωση (γάλα σκόνης) ή συμπύκνωση (γάλα εβαπορέ) και δεν περιέχει ξένες ύλες (εμπλουτισμένα γάλατα).

Ποια είναι η διατροφική αξία του γάλακτος;

Το φρέσκο γάλα, περιέχει όλα σχεδόν τα συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός. Είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες, λιπαρά και υδατάνθρακες, περιέχει πολλές βιταμίνες όπως Α, του συμπλέγματος Β, D, Κ, σημαντικές ποσότητες σε ασβέστιο αλλά και φωσφόρο, κάλιο, ιώδιο, μαγνήσιο και άλλα σημαντικά μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Θα βρείτε και γάλα εμπλουτισμένο με ασβέστιο, σίδηρο, Ω3 λιπαρά, βιταμίνη D, στερόλες ή με μειωμένη λακτόζη.

Ζωικό γάλα

1. Φρέσκο Αγελαδινό γάλα

• Πρωτεΐνες
• Υδατάνθρακες
• Βιταμίνες συμπλέγματος Β, Α, D
• Μέταλλα και ιχνοστοιχεία με πιο σημαντικά το ασβέστιο & ο φώσφορος

Το βρίσκουμε σε 3 κατηγορίες

• Πλήρες 3,5%
• Ημίπαχο ή light 1,5%
• Καθόλου λιπαρά 0%

Χαμηλότερη περιεκτικότητα σε ασβέστιο, νιασίνη, Β6 και βιταμίνη C ενώ λόγω της περιεκτικότητάς του σε λακτόζη δεν είναι ανεκτό από άτομα που δεν διαθέτουν το ένζυμο λακτάση.

Μπορεί κανείς να βρει και τις 3 κατηγορίες φρέσκου αγελαδινού γάλακτος με προσθήκη επιπλέον ασβεστίου, με προσθήκη λιπαρών Ω-3 ή με βιταμίνη D και E.

 

2.  Φρέσκο πρόβειο γάλα

Υψηλής θρεπτικής αξίας γάλα

Μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε:

• Πρωτεΐνες(σχεδόν τη διπλάσια ποσότητα πρωτεϊνών σε σχέση με το αγελαδινό γάλα)
• Ασβέστιο(25% περισσότερο).
• Είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε φωσφόρο, αλλά και συζευγμένο λινολεΐκό οξύ(CLA). 

Η έντονη οσμή και η επικινδυνότητα ανάπτυξης παθογόνων μικροοργανισμών λόγω τις χαμηλής θερμοκρασίας παστερίωσής του ανήκουν στα αρνητικά του.

 

   3. Φρέσκο κατσικίσιο γάλα

• Πολύ καλή πηγή ασβεστίου και τουαμινοξέος τρυπτοφάνη.
• Περιέχει, υψηλά ποσοστά ριβοφλαβίνης (βιταμίνη Β2), βιταμίνης C, φωσφόρου και καλίου. 

 Είναι ανεκτό από ανθρώπους που παρουσιάζουν δυσανεξία στο αγελαδινό γάλα, προσφέροντας έτσι μία καλή εναλλακτική λύση.

Η έντονη οσμή του και η επικινδυνότητα ανάπτυξης παθογόνων μικροοργανισμών λόγω τις χαμηλής θερμοκρασίας παστερίωσης του και η περιεκτικότητα του σε χαμηλή ποσότητα φυλλικού οξέος, σε σχέση με άλλα είδη γάλακτος ανήκουν στα αρνητικά του.

 

Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζονται διάφορα δυσάρεστα γαστρεντερικά συμπτώματα από την κατανάλωση ζωικού γάλακτος (φούσκωμα στην κοιλιά, πόνος στο στομάχι, διάρροια ή/και αυξημένη παραγωγή αερίων από το έντερο). Οι αντιδράσεις αυτές οφείλονται είτε σε δυσανεξία στην λακτόζη είτε σε αλλεργικές αντιδράσεις στην πρωτεΐνη του γάλακτος. Υπάρχει όμως λύση…Τα άτομα που παρουσιάζουν δυσανεξία στη λακτόζη μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα καταναλώνοντας γάλα με μειωμένη λακτόζης ή σχεδόν χωρίς λακτόζη.

Μια άλλη εναλλακτική θα μπορούσε να είναι η κατανάλωση ροφημάτων, και όχι γάλατα, φυτικής προέλευσης… Ας τα δούμε πιο αναλυτικά…

Φυτικά γάλατα

• Δεν περιέχουν λακτόζη ούτε χοληστερόλη
• Έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά
• Έχουν αυξημένη περιεκτικότητα σε μονο- και πολυακόρεστα λίπη, τα οποία είναι ευεργετικά για την καρδιά.
• Έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Β
• Έχουν ισορροπημένη αναλογία μεταξύ νατρίου και καλίου
• Είναι ιδανικά για ανθρώπους με αργή πέψη, προβλήματα δυσκοιλιότητας, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου,
• Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, γεγονός που το καθιστά ιδανικό για τη δυσκοιλιότητα.
• Επίσης συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης του καρκίνου του παχέος εντέρου.

Κατηγορίες φυτικών ροφημάτων:

• Γάλα σόγιας
• Γάλα αμυγδάλου
• Γάλα καρύδας
• Γάλα βρώμης
• Γάλα από ρύζι
• Γάλα από ξηρούς καρπούς
• Γάλα από Κινόα
• Γάλα κάνναβης

Είναι υποδεέστερα από τα ζωικά γάλατα, καθώς περιέχουν λιγότερη πρωτεΐνη και λιπαρά. Επίσης, τα περισσότερα γάλατα φυτικής προέλευσης ονομάζονται ως «ροφήματα» που αυτός ο προσδιορισμός υποδεικνύει ότι έχει πολύ μικρότερη αναλογία του καρπού όπου αναφέρεται το γάλα, είναι σε σκόνη και περιέχει αρκετή ζάχαρη. Με άλλα λόγια, δεν ανήκουν στην κατηγορία του γάλακτος καθώς θα χρειαστούν υπερβολικές ποσότητες του δημητριακού ή του σπόρου να πολτοποιηθούν για να πάρουμε την ποσότητα «φυσικού γάλακτος» σε 1 ποτήρι.