Η διατήρηση της σωστής λειτουργίας του οργανισμού εξασφαλίζεται όχι μόνο από την ισορροπημένη πρόσληψη θρεπτικών ουσιών αλλά και εκείνη των υγρών. Ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όπου επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες, η ανάγκη για επαρκή πρόσληψη νερού αυξάνεται, μιας και η έντονη εφίδρωση μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση.
Η αφυδάτωση προκύπτει όταν η πρόσληψη υγρών είναι μικρότερη από την απώλεια τους και αποτελεί μία κατάσταση ιδιαίτερα απειλητική για τη ζωή, εφόσον η ροή αίματος προς ζωτικά όργανα (καρδιά, εγκέφαλος, μύες) μειώνεται και κατά συνέπεια η σωστή λειτουργία τους παρεμποδίζεται.
Σημαντικό διαγνωστικό κριτήριο για την αφυδάτωση αποτελεί το χρώμα των ούρων: Όσο περισσότερα υγρά πίνουμε τόσο πιο ανοικτό είναι το χρώμα των ούρων. Αντίθετα, σε περιπτώσεις μειωμένης πρόσληψης υγρών και στην αφυδάτωση, τα ούρα έχουν ένα πολύ σκούρο κίτρινο ή πορτοκαλί χρώμα.
Η αφυδάτωση ανάλογα με το βαθμό σοβαρότητάς της διακρίνεται σε τρεις κατηγορίες:
1) Ήπια αφυδάτωση με κύριο σύμπτωμα τη δίψα.
2) Μέτρια αφυδάτωση, όπου παρατηρείται ξηροστομία, ερεθισμός δέρματος (κοκκινίλες) και έντονη κόπωση.
3) Σοβαρή αφυδάτωση, κατά την οποία η αρτηριακή πίεση μειώνεται σε επικίνδυνα επίπεδα, η οξυγόνωση των ιστών και η μεταφορά θρεπτικών συστατικών στα διάφορα όργανα παρεμποδίζονται λόγω μειωμένης αιματικής ροής και παρατηρούνται ζαλάδες, απώλεια συνείδησης, ταχυκαρδίες και θερμοπληξία.
Επιπρόσθετα, ο κίνδυνος για αφυδάτωση είναι ιδιαίτερα αυξημένος στους ηλικιωμένους, μιας και με την πάροδο της ηλικίας, η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί το ισοζύγιο του νερού μειώνεται, ενώ αντίθετα παρατηρούνται μεγαλύτερες απώλειες νερού, από τα ούρα και την εφίδρωση. Επιπλέον, οι ηλικιωμένοι αποτελούν πιο ευαίσθητη ομάδα για αφυδάτωση λόγω του ότι δε νιώθουν τόσο έγκαιρα τη δίψα, συγκριτικά με τους νεότερους.
Παρόμοια με τους ηλικιωμένους, και οι αθλητές διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο για αφυδάτωση κατά το καλοκαίρι, εφόσον η έντονη κινητικότητα τους οδηγεί σε μεγάλες απώλειες ιδρώτα. Κατά συνέπεια, σε περίπτωση που η πρόσληψη υγρών δεν είναι η ενδεικνυόμενη, η θερμοκρασία σώματος αυξάνεται δραματικά και μπορεί να οδηγήσει σε υπερθερμία και θερμικό τραυματισμό.
Ποια διατροφή θα με βοηθήσει να ρυθμίσω τη θερμοκρασία του σώματος σε περιόδους υψηλών θερμοκρασιών;
Το καλοκαίρι είναι αυξημένες οι απώλειες υγρών μέσω της εφίδρωσης. Συγκεκριμένα, μία απώλεια υγρών ίση με 2% επί του σωματικού μας βάρους αρκεί για να αρχίσει να μειώνεται η απόδοσή και η αντοχή μας.
Το 45-75% του σώματος, ανάλογα με το φύλο και την ηλικία, αποτελείται από νερό, ενώ κάθε κύτταρο του ανθρώπινου οργανισμού χρειάζεται την παρουσία νερού προκειμένου να λειτουργήσει φυσιολογικά. Το ανθρώπινο σώμα αδυνατεί να αποθηκεύσει νερό και έτσι η ελλιπής πρόσληψη υγρών μπορεί άμεσα να προκαλέσει ξηροστομία, ξηροφθαλμία, πονοκεφάλους ή ακόμα και έλλειψη συγκέντρωσης. Είναι τουλάχιστον αυτονόητο, λοιπόν, πως η καλή ενυδάτωση (επαρκής πρόσληψη υγρών) του οργανισμού μας είναι ιδιαίτερα σημαντική.
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι μια διατροφή η οποία χαρακτηρίζεται από την υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, και ιδιαίτερα το καλοκαίρι με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό (καρπούζι, πεπόνι, ροδάκινο, βερίκοκο, καρότα, μαρούλι, ντομάτα, αγγούρι, μήλα, γκρέιπφρουτ, γάλα, χυμοί, γιαούρτι).
Διατροφικά tips ενυδάτωσης του οργανισμού σε υψηλές θερμοκρασίες:
• Πίνε τουλάχιστον 8-12 ποτήρια υγρών (νερό, χυμοί, γάλα, πράσινο τσάι)
• Κατανάλωσε τρόφιμα πλούσια σε νερό όπως τα φρούτα και τα λαχανικά.
• Απόφυγε τα βαριά μαγειρεμένα φαγητά (όσπρια, κοκκινιστά, τηγανιτά, φαγητά με κρέμα γάλακτος)
• Το μεσημέρι που οι θερμοκρασίες είναι υψηλές μπορείς να τρως κάτι ελαφρύ και το κυρίως γεύμα το καταναλώνεις το βράδυ
• Απόφυγε τα καρυκεύματα και τα μπαχαρικά.
• Αύξησε την κατανάλωση μαγειρικού άλατος για την αναπλήρωση των χαμένων ηλεκτρολυτών μέσω του ιδρώτα.